Biblioteka Główna
ul. Wielkopolska 1a
29.05.2019 r. godz. 18:00

Jeżli interesuje Cię zagadnienie minimalizmu zapraszamy 29 maja o godz. 18:00 do Biblioteki Głównej, na spotkanie z cyklu Filozofia dla kazdego, które poswiecone bedzie temu zagadnieniu.

Minimalizm

Co to jest minimalizm? Pojęcie to obejmuje szereg różnych praktyk zmierzających do uproszczenia własnego życia i wielu (lub wszystkich) jego elementów.

Minimalizm może przejawiać się praktycznie w każdej dziedzinie: od ograniczania posiadanego majątku, poprzez redukcję przedmiotów codziennego użytku, zwiększenie samowystarczalności, aż po formę artystycznego wyrazu.

Minimalizm jest narzędziem, które może pomóc w znalezieniu wolności. Wolności od strachu, poczucia winy, depresji oraz wielu pułapek kultury konsumenckiej, jaką stworzyliśmy wokół siebie. Przy czym nie chodzi tutaj tylko o pozbywanie się rzeczy materialnych i ograniczanie zakupu nowych przedmiotów. To jest raczej konsekwencja minimalizmu, a nie sam minimalizm.

Tak naprawdę polega on na dokonaniu ponownej oceny życiowych priorytetów. W efekcie czego człowiek może oszacować, jakie rzeczy (a także relacje, znajomości, nawyki) nie są mu potrzebne i nie czynią jego życia wartościowszym.

Minimalizm - filozofia życia

Minimalistyczną filozofię można scharakteryzować jako odczuwanie zadowolenia z życia, niezależnie od stanu posiadania. Nawet jeśli ma się niewiele, nie odczuwa się emocjonalnego bądź intelektualnego dyskomfortu. Minimalizm promuje proste życie oraz powstrzymywanie się od luksusu czy pobłażania sobie.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że minimalizm nie jest tożsamy z pojęciem ascezy. Prowadząc minimalistyczne życie, nie trzeba umartwiać się i zostawać ascetą. Nie jest to także w żaden sposób związane z ubóstwem, które jest stanem raczej przymusowym, a nie dobrowolnym wyborem stylu życia.

Zwolennicy minimalizmu wybierają go z wielu osobistych powodów, jak: duchowość, zdrowie, rodzina i przyjaciele, zachowanie równowagi pomiędzy pracą a życiem osobistym, oszczędzanie, zmniejszenie stresu, etc. Czasami minimalizm jest też reakcją na powszechny materializm i ostentacyjny konsumpcjonizm.

Minimalizm: nieco historii

Od niepamiętnych czasów wiele tradycji religijnych i duchowych zachęca do prowadzenia prostego życia, czyli w istocie do minimalizmu. Najwcześniejsze przykłady obejmują tradycje Samana sięgającą najprawdopodobniej cywilizacji doliny Indusu, Gautamę Buddę czy też biblijny Nazireat (np. Jan Chrzciciel). Sam Jezus mówił, że prowadzi bardzo proste życie. Zachęcał też swoich uczniów:

Mówił do nich: "Nie bierzcie nic na drogę: ani laski, ani torby podróżnej, ani chleba, ani pieniędzy; nie miejcie też po dwie suknie!" (Łk 9, 3)

Wielu wybitnych ludzi twierdziło, że praktyka duchowa doprowadziła ich do zwykłego, prostego trybu życia. Do takich osób należeli, dla przykładu, Benedykt z Nursji, Franciszek z Asyżu, Lew Tołstoj, Rabindranath Tagore, Albert Schweitzer i Mahatma Gandhi.

Idea prostego życia to tradycja, która nie jest też obca azjatyckim mędrcom, takim jak Zaratustra, Budda, Laozi czy Konfucjusz.

Minimalizm był mocno podkreślany zarówno w etyce kultury grecko-rzymskiej, jak i judeochrześcijańskiej. Diogenes z Synopy, ważna postać w starożytnej filozofii greckiej (cynizm), twierdził, że proste życie jest konieczne dla rozwijania cnoty.

Od wieków istnieją różne pomniejsze grupy (np. sekty) praktykujące styl życia, w którym pewne formy bogactwa są zakazane ze względów religijnych lub ideologicznych. Do takich grup możemy zaliczyć, dla przykładu, Szejkersów, Mennonitów, Amiszów, Huterytów, społeczność Bruderhof czy Towarzystwo Harmony.

Proste życie bardzo chwalił Jean-Jacques Rousseau w wielu swoich pismach, zwłaszcza w Rozprawie o naukach i sztukach (1749) oraz Rozprawie o pochodzeniu i podstawach nierówności (1754).

Epikureizm, którego rozkwit przypadł od około IV wieku p.n.e. do III wieku naszej ery, postrzegał bezproblemowe życie jako paradygmat szczęścia. Taki ideał możliwy jest dzięki przemyślanym wyborom. Epikur zauważył, że wiele ludzkich problemów wynika z prowadzenia ekstrawaganckiego trybu życia. Doszedł więc do wniosku, że wszystko, co nie jest niezbędne do utrzymania względnego komfortu, powinno być ograniczane albo całkowicie wyeliminowane z życia człowieka.