Salon Wiosenny / Gyorgy Spiró ; przekł., przyp. i objaśn. Irena Makarewicz. - Warszawa : Czytelnik, 2016.

Gyorgy Spiró znany jest naszym czytelnikom jako autor polonofilskich książek „Iksowie” czy „Mesjasze” o wielkich postaciach polskiej literatury i kultury. Jednak kluczowym tematem literatury węgierskiej jest powstanie z 1956 roku. W tym widać zresztą podobieństwo do polskiej tradycji literackiej, nawiązującej do krwawych wydarzeń historycznych. Ale u autora węgierskiego zamiast bohaterstwa czy tchórzostwa widzimy iście kafkowski koszmar osoby  przypadkowo uwikłanej w tryby kadarowskich popowstaniowych rozliczeń.  Połączenie fikcyjnego bohatera z faktycznymi wydarzeniami i postaciami daje oryginalny obraz Budapesztu a.d. 1957.

Gorączka o świcie / Peter Gardos ; przekł. Marta Żbikowska. -Warszawa : Wydawnictwo Czarna Owca, 2016.

Peter Gardos to znany scenarzysta i reżyser filmowy, autor m.in. filmu "Ostatni blues", laureat wielu prestiżowych nagród filmowych. W swoim debiucie książkowym  zatytułowanym „Gorączka o świcie”, Gardos nawiązuje do autentycznej historii, która połączyła życiowe losy jego rodziców. Szwecja 1945 r. Były więzień obozu koncentracyjnego wysłany na rekonwalescencję dowiaduje się że jest śmiertelnie chory. Postanawia ostatnie miesiące życia poświęcić  na korespondencję z ponad stu Węgierkami  przebywającymi w szwedzkich szpitalach. Jedna z nich odpowiada na list. Rozpoczyna się niezwykła relacja dwojga młodych, ale ciężko przez los doświadczonych osób, które pragną miłości i szczęścia pomimo wszystkich przeciwności.

Trzydzieści srebrników / Sandor Marai ; przeł. Irena Markiewicz. - Warszawa : Zeszyty Literackie, 2016.

180-stronicowy esej  Maraia nie jest teologiczną wykładnią wiary, autor nie usiłuje nas skłonić do uwierzenia w akt wcielenia Boga w człowieka czy fakt zmartwychwstania. Zresztą Marai nie byłby do tego skłonny z tego prozaicznego powodu, że trudno go posądzić o konfesyjną religijność.  Uwagę jego w pisanym przez 40 lat utworze (!) skupia Judasz Iskariota i dręczące autora pytanie : jakie były powody zdrady ? We współczesnym świecie, pisze Marai, nie sposób spotkać żyjących Piotrów i Jakubów, ale każdy z nas może spotkać żyjącego, prawdziwego Judasza, który za przysłowiowe Trzydzieści srebrników gotów jest zdradzić świętą, wielką sprawę, bliskich,  coś w co się wierzy. To dręczące pytanie o istotę zdrady dotyczy też odpowiedzi na pytanie : Kto został zdradzony – poszukiwania pisarza dotyczą tajemnicy proroka z Nazaretu.

Dom kata / Andrea Tompa ; z jęz. węg. przeł. Anna Butrym. -  Wrocław : Książkowe Klimaty, 2016.

Andrea Tompa to węgierska pisarka, tłumaczka i krytyk literacki, urodzona w 1971 r. i wychowana w rumuńskim Siedmiogrodzie.  Właśnie sytuacja mniejszości węgierskiej ( a na tym terenie od setek lat większości) jest kanwą autobiograficznej powieści, a właściwie zbioru opowiadań pisarki. Trudnej sytuacji tamtejszych Węgrów towarzyszy przerażający okres „panowania” komunistycznego dyktatora – Słoneczka Karpat, czyli Nicolae Ceaucescu. W 2010 roku autorka za książkę "Dom kata" została odznaczona nagrodą dla debiutu literackiego przez Siedmiogrodzką Fundację dla Literatury Węgierskiej. Trzy lata później ukazała się jej druga powieść "Na waleta – Dwoje lekarzy w Siedmiogrodzie". 

Angielska flaga / Imre Kertesz ; przeł. Elżbieta Sobolewska. - Warszawa : "W.A.B.", 2004.

Ponury  krajobraz Kertészowego świata. Niezależnie od epoki, miejsca i scenerii totalitaryzm jest zawsze taki sam i takie samo zostawia dziedzictwo - na Węgrzech, w Niemczech czy w latynoskich tropikach. Cztery opowiadania zawarte w tym tomie mówią o różnych czasach, od "późnego Stalina" po upadek komunizmu, ale wszystkie są przenikliwą aż do bólu analizą spustoszenia, dokonanego przez totalitarne reżimy w umysłach zarówno prześladowców, jak prześladowanych - nie wyłączając samego autora. Nazizm i komunizm odeszły podobno w przeszłość, ale sieroty po nich wciąż znajdują przyjemność w upadlaniu bliźnich, tyle że subtelniejszymi, biurokratycznymi metodami. Autor osobiście nie wierzy, że doczeka prawdziwej intelektualnej wolności, którą ma przynieść rozpoczynająca się transformacja. Zdarzenie przedstawione w „Protokole” (1991) wydaje się potwierdzać gorzką rację autora. Węgierski noblista z 2002  zmarł w marcu ub. roku.

Z powrotem do uszatej sowy : opowiadania / Adam Bodor ; przeł. Tadeusz Olszański, Małgorzata Komorowska-Fotek, Elżbieta Sobolewska. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2007.

Należący do starszego pokolenia pisarzy węgierskich Adam Bodor  ( ur. W 1936 r. ) to kolejny przykład pisarza uwikłanego w skomplikowaną współczesną historię Europy środkowowschodniej. Są to jednak tematy ważkie i pisane  dobrym pisarskim warsztatem – o czym świadczy przyznanie Bodorowi prestiżowej Nagrody im. Kossutha przyznawanej jedynie wybitnym przedstawicielom nauki, sztuki i literatury za całokształt twórczości . Opowiadania zawarte w zbiorze „Z powrotem do uszatej sowy” to liczące kilka-kilkanaście stron nie powiązane ze sobą tematycznie nowelki, kończące się z reguły niedopowiedzeniem, co nadaje im aury tajemniczości – i jak się wydaje właśnie aura tajemnicy jest cechą charakterystyczną i „autografem” autora tekstów. Książki m.in. Bodora, Kertesza i innych pisarzy węgierskich i ogólnie wschodnioeuropejskich wydaje od kilkunastu lat Wydawnictwo Czarne – nie bez sukcesów wydawniczych czy finansowych – choć nie zawsze jest to literatura lekka, łatwa i przyjemna. Co zadawałoby kłam tezie, że jeśli już coś w Polsce można wydać, to musi to być literatura niskich lotów, skierowana na szybki zysk.