Kompozytor, dyrygent, pedagog, organista, dyrektor Teatru Wielkiego w Warszawie; autor ok. 300 pieśni, operetek, baletów i oper.

W tym roku przypada 200. rocznica jego urodzin a jej obchody – wspólne dla trzech krajów: Polski, Litwy i Białorusi – patronatem objęło UNESCO. Polski Sejm ustanowił rok 2019 Rokiem Stanisława Moniuszki.

Przyszły kompozytor urodził się w Ubielu, nieopodal Mińska, prawie 20 lat spędził w Wilnie, ostatecznie zamieszkał z rodziną w Warszawie, gdzie objął stanowisko dyrektora i organizatora opery, a także był wykładowcą w Instytucie Muzycznym.

Inspirację dla jego twórczości stanowiła kultura ludowa a jego Geniusz kompozytorski polegał na umiejętności połączenia polskiego folkloru z elementami opery europejskiej (włoskiej, francuskiej  i niemieckiej). Ważną rolę w operach Moniuszki odgrywają chóry, np. górali oraz elementy polskich tańców narodowych. Aby sztuka operowa była lepiej zrozumiana wprowadzono libretta  w języku polskim.

Swoje najsłynniejsze dzieła opery „Halkę” i „Straszny dwór” komponował wbrew trudnym warunkom społecznym i politycznym, w czasie przed i po wybuchu Powstania Styczniowego. Była to twórczość ku pokrzepieniu serc Polaków zniewolonych przez zaborców.

Można powiedzieć, że był pionierem odrodzenia muzyki sakralnej. Dawał koncerty w świątyniach, grywał na organach podczas nabożeństw, w przykościelnych salach organizował zajęcia muzyczne. Zabiegł o to, by muzyka i śpiew wykonywane w kościołach miały wyższy poziom,  a tym samym pogłębiały przeżycia duchowe wiernych.

Najsłynniejsza polska opera „Halka” została zaprezentowana po raz pierwszy w Wilnie w 1848 roku  w kameralnych warunkach sali domu Müllerów, gdzie mieszkał kompozytor z rodziną. W Polsce swoją premierę miała dopiero w 1854r.

Jednym z najlepiej znanych zbiorów utworów Stanisława Moniuszki jest cykl dwunastu „Śpiewników domowych” zawierających pieśni do słów poetów polskich m.in. Teofila Lenartowicza, Adama Mickiewicza, Wincentego Pola, Stefana Witwickiego i innych oraz do słów twórców ludowych.

Zachęcamy do słuchania!